Aanleiding
Bouw je kennis Tunnelrenovaties richt zich op professionals die vaak binnen hun eigen vakgebied gevraagd zijn deel te nemen aan renovatietrajecten, maar mogelijk de hele context van de renovatie minder goed overzien. Van hen wordt wel verwacht dat ze in staat zijn om te overzien wat de belangen zijn, ook van collega’s in andere disciplines.
Doelstelling
Bij onderlinge samenwerking is iedereen gebaat bij het beschikken over voldoende basiskennis op een aantal specifieke kennisthema’s. Bouw je kennis Tunnelrenovaties stelt leermiddelen beschikbaar, waarmee deze specifieke basiskennis in technische, maar ook niet-technische werkdisciplines kan worden opgedaan.
Bouw je kennis Tunnelrenovaties richt zicht op betrokkenen bij tenders, renovaties of onderhoud in bijvoorbeeld projectteams, ingenieursbureaus, aannemers of management. En dan primair op de professionals die vanwege hun eigen vakgebied gevraagd zijn hun bijdrage te leveren, maar niet noodzakelijkerwijze ook de complexiteit van een tunnelproject overzien. Bijvoorbeeld een startende technisch adviseur. Hij heeft voldoende kennis en kunde op het gebied van installaties, maar beschikt niet over basiskennis ten aanzien van omgevingsprocessen.
Secundair kan Bouw je kennis Tunnelrenovaties ook ingezet worden om mensen die niet dagdagelijks betrokken bij het project, maar vanuit hun professie wel te maken krijgen met tunnels en tunnelprojecten. Deze doelgroep zou geholpen kunnen worden met enige basiskennis zonder dat er van hen verwacht hoeft te worden de materie te doorgronden. Bijvoorbeeld aan management en beleidsmedewerkers.
Bouw je kennis Tunnelrenovaties biedt ook een toegangspoort voor verdere persoonlijke ontwikkeling. Na het doorlopen van de modules zijn deelnemers bekend met de basis en kunnen bepalen waarin ze zich verder willen ontwikkelen.
Resultaten
Modules 1 tot en met 4 zijn gelanceerd tijdens het COB-congres op 31 maart 2025. De overige modules zijn gelanceerd op 30 september 2025. Bouw je kennis Tunnelrenovaties is volop in ontwikkeling, in samenspraak met mensen uit de praktijk, IT-specialisten en onderwijskundigen. Als eerste is module 5 (Renovatiemethoden) ontwikkeld, deze module dient als voorbeeld en inspiratie voor de overige modules.
Start nu met de Bouw je kennis Tunnelrenovaties
Bouw je kennis Tunnelrenovaties is voor iedereen gratis toegankelijk via www.bouwjekennis.nl
Terugblik bijeenkomsten
Op 30 september 2025 vierden we bij het COB in Delft de oplevering van twaalf e-learningmodules van Bouw je kennis Tunnelrenovaties. Na een kijkje achter de schermen met Johan Naber en Karin de Haas volgde de officiële lancering, compleet met confetti, taart en trots bij de twaalf ontwikkelteams. Bezoekers namen kennis van de modules met een aantal ‘speeddate-’ rondes langs de modules. Het groepje met de minste punten werd benoemd als ‘bewust onbekwaam’ en kreeg daarom de Kenniselixer. Ook was er een intermezzo met de COBot, een AI-tool op de website van het COB die antwoord geeft op al je vragen in de COB-groeiboeken.

Tijdens het COB-jubileumcongres zijn module 1 t/m 4 gelanceerd met een kennisquiz: Heb jij al tunnelvísie? Ook nam Maarten Reinking, portfoliomanager V&R tunnels van Rijkwaterstaat de ‘kenniselixer’ in ontvangst.
Op maandag 30 september 2024 is de eerste module gelanceerd: module 5 over renovatiemethoden. Ter introductie vertelde onderwijskundige Brechtje van Driel hoe mensen leren, wat leervoorkeuren zijn en hoe je e-learningmodules daarop kunt laten aansluiten. Daarna werden de aanwezigen meegenomen in de buiten- en binnenkant van module 5: wat zien de deelnemers en hoe werkt dat aan de achterkant?
De modules in het kort
Module 1 Introductie in tunnels
Doel: Een gelijkvormig beeld vormen van tunnels, introductie van een algemeen beeld, introductie van een aantal begrippen. Aandachtspunten zijn onder meer het belang van tunnels en de rol van de tunnel in de mobiliteit.
Deelnemers
COB
DELFT
Rijkswaterstaat GPO
UTRECHT
Arjan Tromp
Lid
Cindy Peek
Begeleider/Facilitator
Harry Bijl
Lid
Johan Naber
Lid
Karin de Haas
Programmaleider
Projectparticipatie
Organisatie details
Module 2 Tunnelveiligheid
Doel: Introductie in tunnelveiligheid als onderdeel van integrale veiligheid. Aandachtspunt is onder meer zelfredzaamheid.
Deelnemers
COB
DELFT
Elumint B.V.
ZOETERMEER
K&Kteamwerk
NIJMEGEN
Rijkswaterstaat GPO
UTRECHT
Rijkswaterstaat NOVA Bureau Veiligheidsbeambte
UTRECHT
Arjan Tromp
Coordinator
Bianca Janssen
Lid
Cindy Peek
Begeleider/Facilitator
Harry de Haan
Deelprojectleider
Karin de Haas
Programmaleider
Peter Kole
Lid
Ronald Mante
Lid
Projectparticipatie
Organisatie details
Module 3 Arbeidsveiligheid in tunnels
Doel: Introductie in arbeidsveiligheid in relatie tot werken in een tunnelomgeving. Aandachtspunten zijn onder meer de Arbowet, specifieke risico’s voor werken in en om de tunnel, waarop moet je letten bij het schrijven van contacten, BTO-keuzes en belang van een veiligheidsplan.
Deelnemers
COB
DELFT
DEME Infra NL B.V.
DORDRECHT
DKO Advies
DE LIER
Lantis Leefbaar ANTwerpen door Innovatie en Samenwerking
ANTWERPEN
Strukton Infra Specials
UTRECHT
Arjan Tromp
Coordinator
Bert Van Campenhout
Lid
Cindy Peek
Begeleider/Facilitator
Dennis Koene
Deelprojectleider
John Verharen
Lid
Karin de Haas
Programmaleider
Rob Marijnissen
Lid
Tom Boydens
Lid
Willem Apers
Lid
Projectparticipatie
Organisatie details
Module 4 Renoveren kun je leren
Doel: Betrokkenen inzicht geven in specifieke kenmerken van een tunnelrenovatie. Aandachtpunten zijn onder meer de verschillen tussen renoveren en nieuwbouw, aspecten als planning en betrouwbaar afsluiten, druk op veiligheid, beschikbaarheid van vakbekwame mensen.
Deelnemers
COB
DELFT
Don Bureau B.V.
BERGEN OP ZOOM
L&D Talents
UTRECHT
Rijkswaterstaat GPO
UTRECHT
Rijkswaterstaat Zuid-Holland
ROTTERDAM
Arjan Tromp
Coordinator
Ashna Bainathsah
Lid
Cindy Peek
Begeleider/Facilitator
Elles Kruip
Lid kernteam
Hans Janssens
Lid kernteam
Johan Naber
Projectleider
Karin de Haas
Programmaleider
Ketrin Yilmaz
Adviseur
Projectparticipatie
Organisatie details
Module 5 Renovatiemethoden
Doel: Inzicht geven in het werk dat bij een renovatie gedaan moet worden en op welke manier dat zou kunnen. Aandachtspunten zijn onder meer de afwegingen om te komen tot een passende ombouw en hoe dan verder en welke renovatievarianten er zijn.
Deelnemers
Capgemini Engineering Altran Netherlands B.V.
UTRECHT
COB
DELFT
Covalent B.V.
AMERSFOORT
Rijkswaterstaat GPO
UTRECHT
Arjan Tromp
Coordinator
Bob de Vos
Lid
Cindy Peek
Begeleider/Facilitator
Johan Naber
Deelprojectleider
Karin de Haas
Programmaleider
Lambert Verhagen
Lid
Projectparticipatie
Organisatie details
Module 6 Duurzaamheid
Doel: Bewust worden van de huidige rol van de tunnel. Hoe duurzaam zijn ze eigenlijk en wat kan ik doen om een duurzame tunnel te realiseren? Aandachtspunten zijn onder meer energieverbruik van tunnels, mogelijke complicaties energietransitie, materiaalverbruik van een tunnel en de tunnel in de omgeving.
Deelnemers
COB
DELFT
Covalent B.V.
AMERSFOORT
Croonwolter&dros
ROTTERDAM
Don Bureau B.V.
BERGEN OP ZOOM
Rijkswaterstaat GPO
UTRECHT
Witteveen+Bos
AMSTERDAM
Arjan Tromp
Coordinator
Bob de Vos
Lid
Cindy Peek
Begeleider/Facilitator
Gioffry Maduro
Lid
Johan Naber
Deelprojectleider
Jorg Hogerheijde
Lid
Karin de Haas
Programmaleider
Maya Sule
Reviewer
Olle de Geest
Lid
Projectparticipatie
Organisatie details
Module 7 Civiele techniek
Doel: Inzicht geven in bouwtechnieken van een tunnel. Aandachtspunten zijn onder meer de raakvlakken tussen tunnel, tunnelinstallaties en gebruik, soorten tunnels, deformatie en bodem.
Deelnemers
COB
DELFT
ProRail B.V.
ROTTERDAM
Rijkswaterstaat GPO
UTRECHT
Rijkswaterstaat PPO
ROTTERDAM
Tunnel Joint Experts B.V.
TERNEUZEN
Witteveen+Bos
ROTTERDAM
Arjan Tromp
Coordinator
Brenda Berkhout
Lid
Cindy Peek
Begeleider/Facilitator
Edwin Westerduijn
Lid
Fern van Efferink
Lid
Frank Blok
Lid
Karin de Haas
Programmaleider
Stephan van der Horst
Deelprojectleider
Projectparticipatie
Organisatie details
Module 8 Tunneltechnische installaties
Doel: Inzicht geven in het aantal installaties, wat ze doen en hoe ze ingezet worden. Aandachtspunten zijn onder meer faaldefinities, hoe te vervangen in een renovatie en raakvlakken met civiel.
Deelnemers
COB
DELFT
Heijmans Infra B.V.
ROSMALEN
Rijkswaterstaat GPO
UTRECHT
Tunnel Engineering Consultants
AMERSFOORT
Albert Buitenhuis
Lid
Arjan Tromp
Coordinator
Cindy Peek
Begeleider/Facilitator
Frederik Wagenaar
Lid
Hans Wacki
Deelprojectleider
Karin de Haas
Programmaleider
Rik Jan van Hulst
Lid
Twan Daverveld
Lid
Projectparticipatie
Organisatie details
Module 9: Uniformeren en standaardiseren
Doel: Tunnels zijn nu nog divers opgebouwd. Waarom is dat niet handig en wat kan een project daar aan doen? Hoe kan uniformeren helpen problemen als ombouwtijd of schaarste aan arbeidscapaciteit te beperken?
Deelnemers
COB
DELFT
Installatie Groep Spijkenisse B.V.
HOOGVLIET
Maasstad Ingenieurs B.V.
ROTTERDAM
Rijkswaterstaat GPO
UTRECHT
Soltegro B.V.
CAPELLE AAN DEN IJSSEL
Vialis B.V.
HOUTEN
Arjan Tromp
Coordinator
Cindy Peek
Begeleider/Facilitator
Franc Fouchier
Lid
Johan Bel
Deelprojectleider
Johan Naber
Lid
Karin de Haas
Programmaleider
Marco de Jong
Lid
Rob Riemens
Reviewer
Projectparticipatie
Organisatie details
Module 10: Verificatie en validatie
Doel: Naast allerlei processen die lopen op aantoonbaarheid (V&V), speelt er ook het nodige op het gebied van testen. Wat is testen en hoe bouwen we dat gestructureerd op? Wat is een FAT, iFAT, SAT, iSAT, SiT-techniek, SIT-operationeel, wat doet het, hoe organiseer je het? Waar speelt het een rol in het traject openstellingvergunning?
Deelnemers
COB
DELFT
Croonwolter&dros
ROTTERDAM
Infra Kompas B.V.
TIEL
INNOCY B.V.
HOUTEN
NoNoA B.V.
HEILOO
ProRail B.V.
UTRECHT
Rijkswaterstaat GPO
UTRECHT
The Collective SI B.V.
ZWIJNDRECHT
Arjan Neef
Lid
Arjan Tromp
Coordinator
Cindy Peek
Begeleider/Facilitator
Frank Bosch
Reviewer
Frank Simmerman
Reviewer
Hans Pos
Lid
Jan de Liefde
Reviewer
Karin de Haas
Programmaleider
Marco Vermeulen
Deelprojectleider
Projectparticipatie
Organisatie details
Module 11: Assetmanagement
Doel: Een tunnel bouwen of renoveren is één ding, maar hoe kan je hem vervolgens onderhouden? Wat kan een realisatieproject doen om de instandhouding te verbeteren? Aandachtspunten in deze module zijn onder meer areaalgegevens, weten wat je nodig hebt voor beheerders, levencyclusdenken.
Deelnemers
COB
DELFT
Covalent B.V.
AMERSFOORT
Don Bureau B.V.
BERGEN OP ZOOM
Soltegro B.V.
CAPELLE AAN DEN IJSSEL
VisserConsultancy
DEVENTER
Arjan Tromp
Coordinator
Bram ten Klei
Lid
Cindy Peek
Begeleider/Facilitator
Hans Janssens
Lid
Karin de Haas
Programmaleider
Maarten Visser
Deelprojectleider
Sjors Both
Lid
Thomas Bax
Lid
Projectparticipatie
Organisatie details
Module 12: Fysieke omgeving en stakeholders
Doel: Het renoveren van een tunnel heeft consequenties voor de omgeving. Los van vergunningen en bevoegde gezagen, zijn er ook veel gebruikers van de tunnel die last gaan krijgen van een afsluiting. Welke zaken spelen er zoal en hoe gaat een project daarmee om? Wie zijn de stakeholders en wat zijn hun belangen? Maar ook omgeving en omgevingsmanagement en verkeer en mobiliteit komen aan de orde.
Deelnemers
Besix Nederland B.V.
DORDRECHT
COB
DELFT
Gemeente Rotterdam Datagedreven werken Datafabriek - onderdeel Datalab
ROTTERDAM
Rijkswaterstaat West-Nederland Zuid
DORDRECHT
Ryse
UTRECHT
Tepron B.V.
WATERINGEN
Arjan Tromp
Coordinator
Cindy Peek
Begeleider/Facilitator
Diederik van Zanten
Lid
Karin de Haas
Programmaleider
Kim Stelleman
Lid
Marie-José Knape
Deelprojectleider
Michel Hensens
Lid
Nicolaas Huigen
Lid
Paul Janssen
Lid
Projectparticipatie
Organisatie details
Voortgang
Rapport
Op schemaOplevering twaalf modules
Verwacht: Q3 2025
Rapport
Op schemaOplevering twaalf modules
Toelichting status
We liggen op koers om de 12 kennismodules op te leveren op 30 september 2025.
Verwacht: Q3 2025
Vooruitblik
Op 9 oktober is de eerstvolgende bijeenkomst van het platform Tunnels en veiligheid. De inloop is vanaf 12.45 uur (inclusief broodje) en om 13.30 uur starten we met de presentaties. Tijdens de bijeenkomst zoomen we in op het openstellingsproces van de Blankenburgverbinding vanuit drie perspectieven:
– De projectorganisatie, toegelicht door Frank Boom
– Bianca Janssen in de rol van Tunnelveiligheidsbeambte
– Soer van Herk vanuit de regio als Tunnelbeheerder
Zij nemen ons, ieder vanuit hun eigen gezichtspunt, mee in de problematiek van twee tunnels die toch één tunnel zijn, het omgaan met tegenslagen tijdens de bouw en de lange doorlooptijd van een dergelijk project, waardoor onvermijdelijk mensen vertrekken en waardevolle kennis en deskundigheid verloren gaan.
Deelnemers
COB
DELFT
Don Bureau B.V.
BERGEN OP ZOOM
L&D Talents
UTRECHT
Rijkswaterstaat GPO
UTRECHT
Rijkswaterstaat Zuid-Holland
ROTTERDAM
Arjan Tromp
Coordinator
Ashna Bainathsah
Lid
Cindy Peek
Begeleider/Facilitator
Elles Kruip
Lid kernteam
Hans Janssens
Lid kernteam
Johan Naber
Projectleider
Karin de Haas
Programmaleider
Ketrin Yilmaz
Adviseur
Projectparticipatie
Organisatie details
Meer weten of deelnemen?
De projectleider is Johan Naber. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met cindy.peek@cob.nl of met het COB kantoor via 085 – 4862 410.