Groeiboek update
In de zomer van 2024 is versie 5 gepubliceerd. Het groeiboek is onder meer verrijkt met een format voor een energiepaspoort voor tunnels, een overzicht van de top-5 verbruikers in tunnels, het eindrapport Energieopslag tunnels en aanpassing van de NSVV-richtlijn.
Voor versie 6 wordt het energiepaspoort toegepast bij vijf tot tien tunnels en de herijking van de NSVV-richtlijn wordt getoetst bij tunnelbeheerorganisaties, om met hen de kansen van de nieuwe richtlijn door te nemen. Op basis van de reactie op de energiepaspoorten van tunnelorganisaties werkt een projectteam een businesscase voor het energiepaspoort uit.
Lopende en nieuwe projecten
Verduurzaming tunnelverlichting
Uit een onderzoeksprogramma van het COB met netwerkpartijen is een herijking van de NSVV-richtlijn voortgekomen, die in 2023 is opgeleverd. In 2024 heeft het COB zich gericht op de toepassing van die richtlijn in de praktijk. Daarvoor zijn verschillende tunnelbeheerorganisaties bezocht om met hen de kansen van de nieuwe richtlijn door te nemen. Het resultaat landt in het groeiboek versie 6 in de vorm van opgehaalde kansen (en struikelblokken). In 2025 ligt daarnaast de focus op het deelproject Afwerking van wanden in tunnels (WIT).
Energiepaspoort in de praktijk
Het format voor energiepaspoorten voor tunnels werd in 2023 opgesteld. Dit format is getest bij diverse tunnels als middel om in gesprek te gaan over kansen en knelpunten op het gebied van energiereductie. Vervolgens zijn er in 2024 11 energiepaspoorten uitgereikt. Op 30 september 2025 hebben we de volgende 19 energiepaspoorten en een update van de bestaande paspoorten uitgereikt en komen daarmee op 30 paspoorten in totaal.
Businesscase Energiepaspoort
Bij Energiepaspoort in de praktijk betrokken tunnelorganisaties krijgen een energiepaspoort van hun tunnel uitgereikt, met aanbevelingen om hun tunnel te verduurzamen. Een projectteam zal vervolgens de aanbevelingen uitwerken in een businesscase. De resultaten worden in het najaar van 2025 met de tunnelorganisaties gedeeld.
Afgeronde projecten
Van energiereductie naar energietransitie
In dit project is een bredere kijk op het energiegebruik van tunnels onderzocht. Er is een analyse gemaakt van de tunnelinstallaties die de meeste energie verbruiken, er is een format ontwikkeld voor een energiepaspoort en er is onderzoek gedaan naar energieopslag bij tunnels.
Voortgang
Rapport
Op schemaVersie 6.0 groeiboek Energiereductie tunnels
Verwacht: Q4 2025
Rapport
Op schemaVersie 6.0 groeiboek Energiereductie tunnels
Toelichting status
Het huidige groeiboek is op 31 maart gepresenteerd aan het netwerk. Pas eind van dit jaar zullen de nieuwe deliverables van dit jaar worden verwerkt in de 6.0 versie.
Verwacht: Q4 2025
Afgelopen halfjaar
Het groeiboek is op de COB dag eind maart live gepresenteerd als onderdeel van de 30 COBelevenissen.
Q1 2025
Vooruitblik
Eind 2025 worden de resultaten van de projecten Wanden in tunnels, Energiepaspoorten in de praktijk en Bussinesscase energiepaspoorten als losse deliverables opgeleverd. Ze worden ook opgenomen in de 6.0 versie. Die versie wordt gepresenteerd in februari 2026, tijdens de oplevering van het Tunnelprogramma. Ook wordt samen met de ontwikkelaars van het groeiboek Circulaire tunnelinstallaties gewerkt aan een nieuw format voor het groeiboek Duurzame tunnels dat wordt ontwikkeld in 2026.
Het belang van energiereductie en vermindering van CO2-uitstoot is een nationale opgave geworden voor alle vakgebieden. Voor tunnels was deze opgave al veel langer een belangrijk onderwerp. In de afgelopen jaren is een zeer uitgebreid groeiboek ontstaan, dat jaarlijks actueel gehouden wordt. Het groeiboek bevat concrete maatregelen, zowel voor de techniek als voor het proces.
Deelnemers
COB
DELFT
Croonwolter&dros
ROTTERDAM
Don Bureau B.V.
BERGEN OP ZOOM
Elumint B.V.
ZOETERMEER
Overduin Design & Consultancy
NIEUWEGEIN
Rijkswaterstaat GPO
UTRECHT
Barbara van den Berg
Redacteur
Gioffry Maduro
Coordinator
Harry de Haan
Lid
Johan Naber
Projectleider
Jorg Hogerheijde
Lid
Karin Clement
Begeleider/Facilitator
Karin de Haas
Programmaleider
Peter Overduin
Secretaris
Quinten van 't Hof
Lid
Projectparticipatie
Organisatie details
Meer weten of deelnemen?
De projectleider is Johan Naber. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met karin.clement@cob.nl of met het COB kantoor via 085 – 4862 410.